LOOKING IN THE MIRROR
Tijd om zelf in de spiegel te kijken. Picture for Women is ontleed, de betekenis van Jeff Wall is opgeschreven maar de invloed die het werk op mij heeft is nog onvoldoende belicht. Laat staan wat ik ermee ga doen! En dat ga ik dan dus nu haarfijn uit de doeken doen. Nou ja, ik doe een poging.
Een foto leren lezen. Ben even kwijt wie het heeft gezegd maar dat is wat ik geleerd heb in de afgelopen jaren. Ik heb me opengesteld om een foto te leren lezen. Nog steeds zit ik op de basisschool maar een eerste begrip van de grammatica is er.
Momenteel ben ik op weg om de puntjes op de i te zetten. Meer te zien en te begrijpen en dat te verbeelden. Beelden met elkaar in verband te brengen en de verborgen tekens te lezen. De symbolen te herkennen. Mijn scepsis, mijn scepsis op voorhand, te bewaren totdat ik beter heb gekeken. Te luisteren naar het beeld.
Wat ik nu zie als ik naar Picture for Women kijk is geëvolueerd van
‘Ik zie vrouw, camera, man en rommel’
naar een tableau met meerdere lagen. Waarbij de kunstenaar er alles aan heeft gedaan om die zo subtiel mogelijk aan te brengen. Van een ogenschijnlijk eenvoudige foto naar een beeld dat confronterend is.
Jeff Wall is erin geslaagd me te laten beseffen dat ik mijn mening moet uitstellen tot ik weet waar het over gaat. Wat er is bedoeld. En daarvoor gebruikt hij een beeld dat is geïnspireerd op een schilderij van Edouard Manet. Un Bar aux Folies-Bergères. En duwt het vol met symbolen, tekens en verwijzingen. Op zo’n subtiele manier dat ik eerst helemaal niet doorhad dat ikzelf in de spiegel keek. Jeff Wall heeft me een spiegel voorgehouden.
Alles wat ik hebt meegemaakt in mijn leven bepaald hoe ik tegen de dingen aankijk. In elke blik zit een voor-oordeel. Niet alleen als ik naar foto’s, schilderijen of andere kunst kijk. Niet alleen als ik naar muziek luister, een discussie aanhoor maar ook als ik iemand ontmoet.
Ik plak labels. Jij bent dat soort, jij dat andere tiep. Wie doet het niet? Een mens overleeft door labels te plakken. En blijft daardoor binnen de cocon van zijn eigen waarheid.
Een groen-linkser kan mij niet overtuigen van het ONMIDDELIJKE gevaar van de opwarming. Want het labeltje zegt: grachtengordelaar; elitair, drammerig, verwent rotventje (M/V). En dus loop ik de kans de kern van de boodschap te missen door de boodschapper niet te vertrouwen.
Fout.
Dezelfde fout maakte ik toen Marcel Scholting, ‘de docent van dienst’, mij de foto’s van Bernd en Hilla Becher liet zien, de portretten van Rineke Dijkstra presenteerde, Jeff Wall, Gregory Crewdson, en noem ze maar op ….
Ik heb het eerder gezegd. Vaker dan me (nu) lief is.
Lekker belangrijk.
Ja. Verrekte Belangrijk. En wat ook belangrijk is: waarom ‘heb ik het licht gezien?’ Door weer te gaan schrijven. En te lezen. Te gaan herlezen. Te gaan fotograferen, schetsen, schilderen, plakken, knippen …
- Les Chemins de la liberté van Sartre
- On Photography – Susan Sontag
- Camera Lucida – Roland Barthes
- Ways of Seeing – John Berger
- Eeuwige schoonheid – E.H. Gombrich
- Het begin van iets – Siegfried Lenz
- De Stilte van het licht – Joost Zwagerman
Maar ook:
- Biggles learns to fly – Captain W.E. Johns
- De Walgvogel – Jan Wolkers
- Ik Jan Cremer – Jan Cremer
- Harry Potter – Het-Boek-Dat-Ik-Nooit-Zou-Kopen
Door musea te bezoeken. Door met vrienden en vriendinnen te praten. Door samen de grenzen van je fotografische kennis te verleggen.
Door de draad op te pakken die ik in 1980 liet liggen.
WitchWithaView 