Vertrutting is de zus van verhuftering

In de weekendbijlage van het AD schrijft een van de weinige overgebleven meesters – voor diegene die niet weten wat dat is: een mannelijke juf – dat het corrigeren van proefwerken met een rode pen echt niet meer van deze tijd is. Volgens de ouders. De kindjes zouden eens geestelijk letsel kunnen oplopen. Of in shock raken wat ook erg modern is. 

Na afloop van een voetbalwedstrijd wordt een grensrechter doodgeschopt door spelers van een jeugdelftal. Een misdaadverslaggever twittert dat het vaak voorkomt dat er partijdig wordt gevlagd. Eigen schuld dikke bult?

Ogenschijnlijk hebben deze twee voorbeelden niets met elkaar te maken. Hoe kan zo’n verschrikkelijk ‘incident’ ook maar iets te maken hebben met een rode pen?

Vertrutting is de zus van verhuftering.

Ik maak deze bizarre vergelijking naar aanleiding van een gesprek dat ik laatst hoorde. Hierin stelden een dame en heer dat het op jonge leeftijd stellen van grenzen noodzakelijk is om kinderen te laten opgroeien tot volwassenen met normbesef. Het niet stellen van grenzen leidt tot het tegenovergestelde: normvervaging. Nu weet ieder weldenkend mens dat het stellen van grenzen en deze consequent handhaven een van de moeilijkste zaken in de opvoeding is. Voor kinderen om te accepteren en voor ouders om te doen. We lopen er liever voor weg.

We lopen het liefst voor alle problemen weg en gaan ze niet meer te lijf. In hetzelfde gesprek werd beweer dat we met ons ontwijkgedrag de moeilijkheden over onszelf afroepen. We kunnen niet meer omgaan met ‘normale’ dingen als weerstand, opdringerigheid, agressie en hufterigheid.
Als er in tram of trein iemand reageert op hufterigheid zijn het in negen van de tien gevallen oudere mensen. Hoewel dat ook steeds minder gebeurt, want ook zij krijgen klappen.

Vertrutting, het niet meer kunnen omgaan met tegenslagen, altijd je zin willen hebben en nooit gecorrigeerd worden lokt als natuurlijke tegenreactie verhuftering uit. De sterkste eet de zwakste op. In dat opzicht lijken we niet veel verder te zijn dan duizend jaar geleden. In de donkere middeleeuwen zwierven roversbenden brandschattend door het land en namen alles wat ze wilden hebben. De nieuwe roversbenden bestaan uit jongeren die gewoon naast je wonen of verderop in de straat. Jongens en meisjes die je ‘s-morgens gedag zeggen en ‘s-avonds in elkaar slaan.

Het begint met het afschaffen van een rode pen – Het is fout! – en eindigt met de dood van een grensrechter. Die dingen staan niet los van elkaar.